MTOTO WA AFRIKA

Mwaka1991, wakuu wa nchi wanachama wa OAU walianzisha Siku ya Mtoto wa Afrika (DAC) kama kumbukumbu ya uasi dhidi ya wanafunzi 16 Juni 1976 huko Soweto, Afrika Kusini. Wakati huo, wanafunzi watoto wadogo waliandamana, mosi kupinga aina ya elimu duni ya kibaguzi waliyopewa na serikali ya kibeberu, pili waliitaka serikali ya mzungu iwape ruksa kufundishwa kwa lugha zao wenyewe. Siku ya Mtoto wa Afrika hutumika kuwakumbusha watoto wetu hatua ya kijasiri waliyoichukua wenzao huko Afrika Kusini katika kulinda haki zao. Watoto wanakumbushwa kwamba wanaweza kuleta mabadiliko hata wakiwa wadogo
Katika kuadhimisha siku ya mtoto wa Afrika ni vyema kukumbuka mambo kadhaa ili kufanikisha kuijenga Afrika imara kupitia watoto;

1. Tuishi na watoto kama marafiki zetu
Katika maisha ya kila siku ni vyema kuishi na watoto kama marafiki zetu wa karibu sana bila kusahau majukumu yetu kama wazazi au walezi wao. Upande mzuri wa kufanya hivi ni kuongeza ukaribu na watoto ambao kwa tamaduni za kiAfrika huwa ni mdogo na hii hupelekea watoto kuishi kwa kujitenga na wazazi, walezi na hata watu wakubwa kwao wakiwemo dada na kaka zao. Kuna vitu vingi ambavyo watoto hupitia ambavyo huhitaji msaada wa mawazo au namna nyingine. Kwa mfano kipindi watoto wanapovunja ungo hupata mabadiliko kimwili na kiakili hivyo huhitaji msaada kutoka kwa watu wakubwa kwao ili waweze kukabiliana na changamoto zitokanazo na mabadiliko hayo.
Watoto wengi hujikuta katika matatizo makubwa na moja ya sababu ni kwamba hawapati muongozo wa aina yoyote kutoka kwa wazazi au watu waliowazidi umri. Kiukweli mimba nyingi za watoto zinasababishwa na watoto wa kike kutoelewa maswala ya hedhi zao pamoja na mahusiano na hii ni kwa sababu watoto huwa hawapati muda wala nafasi ya kuongea na wazazi wao kwa undani ili wawe na uelewa unaotakiwa  
Endapo kutakuwa na mahusiano rafiki kati ya watoto na wazazi au kaka/dada zao unaohusisha maongezi chanya kati yao kuhusu maswala kama haya kuna uwezekano mkubwa wa kusaidia kupunguza mimba za utotoni zinazokatisha mwelekeo wa elimu kwa watoto wa kike wengi wa mijini na vijijini.

Hivyo ni jukumu letu sote kujenga urafiki chanya na watoto kwa jinsia zote na kwa usawa.

2. Tusaidie watoto wetu wapate ujuzi na maarifa yenye manufaa.

Ni muhimu kuhakikisha watoto wetu wanapata elimu kwa sababu hakuna kitu kibaya kama ujinga. Watoto wapewe elimu itakayo wawezesha kukabiliana na changamoto katika jamii wanazoishi..

Hii ina maana ni muhimu kwa wazazi wa kizazi hiki kuhakikisha wanabadili mitazamo yao kuhusu kuwasaidia watoto kupata ujuzi watakaoweza kuutumia kuwasaidia katika maisha ya kila siku. Kwa mfano kama baba au mama wanajihusisha na shughuli fulani kwa ajili ya kujipatia kipato, ni vyema kuwahusisha watoto katika shughuli hizo ili nao waweze kuwa na kitu cha ziada katika maisha yao zaidi ya shule ambayo huchukua muda mwingi wa maisha yao. Kama nyumbani kuna gari, baiskeli au pikipiki ni vizuri watoto wote wapewe nafasi ya kujifunza kuvitumia vyombo hivi kwa sababu mbali na kuwa na manufaa kwa watoto hawa, inaweza kuwa msaada wa kuvitumia vyombo hivi pale inapohitajika..

Ni bora kuwekeza kwa watoto katika fani zinazoweza kuwasaidia maishani haraka kama vile ufundi wa vitu mbalimbali (uselemala, mekaniki, umeme, ujenzi), kilimo, upishi kwa sababu hizi ni huduma ambazo watu huzitumia kila siku hivyo zitawasaidia watoto kupata kipato na hata shughuli ya kufanya kwa kujiajiri wao wenyewe.
3. Elimu ya teknolojia na matumizi mazuri ya mitandao.
Siku ya Mtoto wa Afrika ni zao la watoto kudai haki zao kadhaa haswa haki ya kupata elimu inayoendana na mazingira yao. Mazingira ya sasa yametawaliwa na teknolojia na shughuli nyingi zinazohitaji mitandao. Kusoma kupitia mitandao, biashara kwa kutumia mitandao na shughuli zingine nyingi hutumia teknolojia na mitandao. 
Ni vyema sasa wazazi wawaongoze watoto katika ulimwengu wa teknolojia na mitandao. Kuwaunganisha watoto na waalimu wazuri, kuwafundisha watoto matumizi sahihi ya mitandao. Watoto wana haki ya kupewa mwongozo wa matumizi ya mitandao hiyo. Kuna faida nyingi za teknolojia na mitandao kwa watu wote, watoto wasiachwe nyuma. Madhara yanayoweza kuwapata watoto kwa kutumia mitandao yanaweza kudhibitika tusiishie kuyabeba na kuwakataza watoto wasitumie mitandao kabisa.
Mtoto wa mwenzio ni wako. Afrika ni yetu!

Na 
Innocent Sanga
Fasmo Tanzania.

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Mitindo Yetu Ya Ulaji.

Image
MITINDO YA ULAJI Viumbe hai vyote akiwemo na mwanadamu huitaji chakula ili kuishi. Mwanadamu ana mahitaji makuu matatu na chakula ni hitaji muhimu zaidi ya mengine ambayo ni mavazi na malazi. Kwa umuhimu wa chakula, mwanadamu huitaji kula kila siku. Na inapotokea hajala au kavusha mlo kuna utofauti hujisikia. Utofauti huo waweza kuwa upungufu wa nguvu mwilini, kizunguzungu, na wengine hujisikia uwepesi wa mwili. Wewe ukishikwa na njaa unakuwaje au tabia gani hujitokeza? Watu wanamitindo mbalimbali ya ulaji. Mitindo ya idadi ya milo, wakati wa kula, aina ya vyakula na kiasi cha chakula na hii hutokana na sababu kadhaa. Sababu kama za kiuchumi, mazoea, ratiba ya mtu, sababu za kidini, umri, hali ya mwili na kiafya ya mtu husika pamoja na mazingira na upatikanaji wa vyakula. Kama picha inavyoonyesha hapo watu 4500 walioonyesha wao hula milo mingapi ndani ya masaa 24 yani milo kwa siku. Wapo wa mlo mmoja hadi milo minne na kuendelea. Kwani wewe unakula milo mingapi kwa siku na kwa nini? Wa
Read more

Nafasi ya Maziwa katika Afya Zetu.

Image
MAZIWA MAZIWA MAZIWA! Tulipokuwa shuleni tulijifunza makundi ya Wanyama kulingana na sifa zao. Moja ya kundi hili ni mamalia ambao sifa yao kuu ni Wanyama wanaonyonyesha akiwemo popo, binadamu, mbwa, ng’ombe, mbuzi, kondoo nk. Wanyama hawa hufanya hivi kwa kipindi fulani na kuacha kunyonyesha mtoto/watoto wao. Kwa mfano, ndama wa ng’ombe huachishwa akiwa na umri wa miezi 4 hadi 5, baadhi ya jamii za nyani huendelea kunyonyesha watoto wao hadi wanapofikia umri wa miaka 4 wakati tembo huendelea kumnyonyesha mtoto wake hata akiwa na umri wa Zaidi ya miaka 2. Hii ina maanisha kila mnyama anaezalisha maziwa ni kwa ajili ya mtoto/watoto wake tu. Pia tutakubali kuwa kila mnyama ana tabia zake katika kumuachisha mtoto wake kunyonya. Kwa binadamu, inashauriwa mtoto anyonyeshwe hadi atakapotimiza umri wa miaka 2 na ikiwezekana aendelee kunyonyeshwa, ingawa watu wengi hawafanyi hivyo. Wengine huishia mwaka mmoja na nusu na kuacha kumnyonyesha mtoto wake. Leo ni kilele cha maadhimisho ya Siku ya m
Read more

MADHARA YA UTENGANO WA KIJAMII YALIYOSABABISHWA NA COVID19

Image
Madhara ya Utengano wa Kijamii yaliyoletwa na COVID19 Nchi nyingi sasa duniani zimeanza kulegeza masharti ya tahadhari zilizowekwa zifuatwe ili kupunguza na hata kutokomeza maambukizi na madhara ya janga la virusi vya Korona. Ugonjwa wa Korona umeleta madhara mengi ya muda mfupi na mengine ya muda mrefu. Itachukuwa muda jamii yetu kurudi kwenye maisha ya kawaida, kiuchumi na kimahusiano baina ya watu hili ni kutokana na tahadhari tunazochukua na tulizochukua katika mapambano dhidi ya ugonjwa wa Covid19. Leo naomba tuzungumzie madhara ya muda mfupi na muda mrefu ya Kujitenga kijamii (Social distancing/Isolation ). Kujitenga kijamii ni moja ya njia iliyobuniwa na kuhamasishwa itumike katika kuzuia maambukizi ya Corona. Njia hii ililenga mtu kukaa umbali wa Mita moja na zaidi na hata kujifungia ikiaminika umbali huo mtu aongeapo au akikohoa virusi haviwezi kumfikia mwingine kwenye huo umbali. Njia hii imekuwa na msaada kwa kupunguza kasi ya maambukizi ndani ya wanajamii kwenye
Read more