Misemo na Methali Zenye Uchakula


Kwenye maisha yetu ya kila siku tunaishi tuzizungumza. Tunazungumza kwa kutumia lugha yetu adhimu kabisa ya kiswahili huku tukiongelea vitu mbalimbali kwa lugha ya kawaida, lugha ya kimazingira na lugha ya kufikirika ili kufanikisha mawasiliano baina yetu.

Katika maongezi yetu misemo na methali hutumika kwa sana katika kuwasiliana hii ni pamoja na kuonyana, kuhamasishana, kufarijiana na kuburudishana. 
Leo ikiwa ni siku nzuri kabisa nimeona vyema tufurahi pamoja kwa kukumbushana methali na misemo tunayoitumia kila siku kwenye jamii yetu lakini ina taswira yenye uchakula yani yenye imeelezea mazingira ya ulaji kama vile chakula, kinywaji, shamba au utafutaji.

1. Kuvunjika kwa mwiko sio mwisho wa kupika.
2. Chovya chovya humaliza buyu la asali.
3. Ukimchunguza sana bata hutomla.
4. Kipenda roho hula nyama mbichi.
5. Kikulacho kinguoni mwako.
6. Mwenye shibe hamkumbuki mwenye njaa.
7. Shibe mwana malevya, njaa mwana malegeza.
8. Kizuri kula na nduguzo.
9. Mbuyu ulianza kama mchicha.
10. Mgagana upwa hali wali mkavu.
11. Mchumia juani hulia kivulini.
12. Adui muombee njaa.
13. Mkuki kwa nguruwe kwa binadamu mchungu.
13. Mgema akisifiwa tembo hulitia maji.
14. Mkulima hachagui jembe.
15. Fuata nyuki ule asali.
16. Ukiona maziwa utadhani tui na ukiona tui utadhani maziwa.
17. Simba mwenda pole ndiye mla nyama.
18. Usidharau nazi embe tunda la msimu.
19. Kunguru hanenepi kwa jalala moja.
20. Mla vya wenzake na Chake huliwa.
21. Ukicheza na nyani utavuna mabua.
22. Ng'ombe hanenepi siku ya mnada.
23. Samaki mkunje angali mbichi.
24. Mwenye kisu kikali ndiyo mla nyama.
25. Ukila na Kipofu usimguse mkono.

Mpaka hapo nina imani methali na misemo mbalimbali imeshaanza kukujia kichwani mwako yenye mfanano wa chakula au mazingira ya ulaji. 
 Hebu tuendelee kidogo kwa misemo mbalimbali tuliyonayo kwenye jamii yenye taswira ya misosi..

1. Mgomba haulemewi na mkungu.
2. Kaokota dodo chini ya Mnazi
3. Usionee dagaa onea samaki.
4. Mzoea vya kunyonga hawezi kuchinja.
5. Mzoea kula nyama ukimpa samaki wamuonea.
6. Uloho ulimponza Fisi.
7. Simba akizidiwa hula nyasi.
8. Kitumbua kimeingia mchanga.
9. Ngumu kutafuna usimeze haraka
10. Njaa ni kipimo cha akili.
11. Kisichoridhiki hakiliki
12. Jungu kuu halikosi ukoko
 
Tukikutana ana kwa ana tutaitaja yote kwa pamoja na kwa wingi mkubwa. Lengo ni kuongesha tu namna ya mambo na majina ya vyakula yanavyotumika kufikisha ujumbe kwenye jamii au chakula kutumika kama tafsida au lugha ya picha katika kufanikisha uwasilishwaji wa ujumbe lengwa ili kujenga au kuburudisha jamii. Chakula ni kitamu kwa kula na ni kitamu kwenye lugha. Basi nimalizie kwa misemo hii michache

1. Mgonjwa wake uji
2. Shamba la bibi
4. Kunywa mtori nyama zipo chini
5. Wamemlisha matango pori
6. Maji mara moja kama maharage ya Mbeya.
7. Mchele mchele
8. "Anatema yai sana" ikimaanisha anaongea kingereza kizuri sana.
9. Mwindaji hapigi kelele.


Najua umeshaanza kupata misemo na methali zingine. Waweza weka kama maoni kwenye sehemu yetu ya maoni hapo chini na sisi tutaziongeza kwenye makala hii.

Imeandaliwa na
Nobel Edson
Mwanalishe
0783961492

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Mitindo Yetu Ya Ulaji.

Image
MITINDO YA ULAJI Viumbe hai vyote akiwemo na mwanadamu huitaji chakula ili kuishi. Mwanadamu ana mahitaji makuu matatu na chakula ni hitaji muhimu zaidi ya mengine ambayo ni mavazi na malazi. Kwa umuhimu wa chakula, mwanadamu huitaji kula kila siku. Na inapotokea hajala au kavusha mlo kuna utofauti hujisikia. Utofauti huo waweza kuwa upungufu wa nguvu mwilini, kizunguzungu, na wengine hujisikia uwepesi wa mwili. Wewe ukishikwa na njaa unakuwaje au tabia gani hujitokeza? Watu wanamitindo mbalimbali ya ulaji. Mitindo ya idadi ya milo, wakati wa kula, aina ya vyakula na kiasi cha chakula na hii hutokana na sababu kadhaa. Sababu kama za kiuchumi, mazoea, ratiba ya mtu, sababu za kidini, umri, hali ya mwili na kiafya ya mtu husika pamoja na mazingira na upatikanaji wa vyakula. Kama picha inavyoonyesha hapo watu 4500 walioonyesha wao hula milo mingapi ndani ya masaa 24 yani milo kwa siku. Wapo wa mlo mmoja hadi milo minne na kuendelea. Kwani wewe unakula milo mingapi kwa siku na kwa nini? Wa
Read more

Nafasi ya Maziwa katika Afya Zetu.

Image
MAZIWA MAZIWA MAZIWA! Tulipokuwa shuleni tulijifunza makundi ya Wanyama kulingana na sifa zao. Moja ya kundi hili ni mamalia ambao sifa yao kuu ni Wanyama wanaonyonyesha akiwemo popo, binadamu, mbwa, ng’ombe, mbuzi, kondoo nk. Wanyama hawa hufanya hivi kwa kipindi fulani na kuacha kunyonyesha mtoto/watoto wao. Kwa mfano, ndama wa ng’ombe huachishwa akiwa na umri wa miezi 4 hadi 5, baadhi ya jamii za nyani huendelea kunyonyesha watoto wao hadi wanapofikia umri wa miaka 4 wakati tembo huendelea kumnyonyesha mtoto wake hata akiwa na umri wa Zaidi ya miaka 2. Hii ina maanisha kila mnyama anaezalisha maziwa ni kwa ajili ya mtoto/watoto wake tu. Pia tutakubali kuwa kila mnyama ana tabia zake katika kumuachisha mtoto wake kunyonya. Kwa binadamu, inashauriwa mtoto anyonyeshwe hadi atakapotimiza umri wa miaka 2 na ikiwezekana aendelee kunyonyeshwa, ingawa watu wengi hawafanyi hivyo. Wengine huishia mwaka mmoja na nusu na kuacha kumnyonyesha mtoto wake. Leo ni kilele cha maadhimisho ya Siku ya m
Read more

MADHARA YA UTENGANO WA KIJAMII YALIYOSABABISHWA NA COVID19

Image
Madhara ya Utengano wa Kijamii yaliyoletwa na COVID19 Nchi nyingi sasa duniani zimeanza kulegeza masharti ya tahadhari zilizowekwa zifuatwe ili kupunguza na hata kutokomeza maambukizi na madhara ya janga la virusi vya Korona. Ugonjwa wa Korona umeleta madhara mengi ya muda mfupi na mengine ya muda mrefu. Itachukuwa muda jamii yetu kurudi kwenye maisha ya kawaida, kiuchumi na kimahusiano baina ya watu hili ni kutokana na tahadhari tunazochukua na tulizochukua katika mapambano dhidi ya ugonjwa wa Covid19. Leo naomba tuzungumzie madhara ya muda mfupi na muda mrefu ya Kujitenga kijamii (Social distancing/Isolation ). Kujitenga kijamii ni moja ya njia iliyobuniwa na kuhamasishwa itumike katika kuzuia maambukizi ya Corona. Njia hii ililenga mtu kukaa umbali wa Mita moja na zaidi na hata kujifungia ikiaminika umbali huo mtu aongeapo au akikohoa virusi haviwezi kumfikia mwingine kwenye huo umbali. Njia hii imekuwa na msaada kwa kupunguza kasi ya maambukizi ndani ya wanajamii kwenye
Read more