Posts

Showing posts from September, 2020

MAADHIMISHO YA SIKU YA MOYO DUNIANI

Image
Siku ya moyo duniani huadhimishwa tarehe 29 mwezi septemba kila mwaka. Shirikisho la moyo duniani ndio chimbuko la siku hii muhimu yenye lengo la kusaidia jamii kujua madhara ya magonjwa ya mfumo wa mzunguko wa damu ambapo zaidi ya nusu ya vifo vyote vitokanavyo na magonjwa yasiyo ya kuambukiza duniani husababishwa na magonjwa haya.  Hapo awali siku ya moyo duniani ilikuwa ikiadhimishwa jumapili ya mwisho ya mwezi wa tisa na kwa mara ya kwanza iliadhimishwa tarehe 24 septemba 2000. Magonjwa ya mzunguko wa damu husababisha takribani vifo vya watu milioni 17.9 dunia nzima na vifo hivi haswa huhusisha magonjwa ya moyo na kiharusi (stroke). Hii huchangia takribani asilimia 31 ya vifo vyote duniani. Moyo ni ogani ifanyayo kazi kama pampu inayosukuma damu kupitia mirija katika mwili wa binadamu na hivyo husaidia katika kusafirisha na kuzungusha virutubishi na hewa za oksijeni, kabonidayoksaidi pamoja na vitu vingine vingi. Moyo huanza kufanya kazi kuanzia siku ya 22 tangia kutung

UMUHIMU WA KUSOMA MABANDIKO YA LISHE KWA MLAJI

Image
UMUHIMU WA KUSOMA MABANDIKO YA LISHE KWA MLAJI                                                 Mabandiko ya lishe ni maandishi yanayompatia mlaji taarifa mbalimbali juu ya bidhaa na thamani ya lishe inayo patikana kwenye chakula ambacho anataka kununua, mabandiko ya lishe huwa yanaandikwa haswa kwenye vyakula ambavyo vipo katika vifungashio mbalimbali kama vile chupa za maji, mifuko ya maziwa na juisi. Taarifa zinazowekwa kwenye mabandiko ni pamoja na kiasi cha kutumika  ,idadi ya kalori, kiasi cha mafuta, virutubishi vinavyo patikana pamoja, ujazo wa chakula, muda wa matumizi, kanuni za matumizi na viungo viivyotumika katika kutengeneza chakula husika. Shirika la Viwango Tanzania (TBS) ni shirika ya kiserikali ambalo linasimamia ubora, usalama wa chakula kwa mlaji. Kila bidhaa ya chakula kabla haijaingia sokoni na kumfikia mlaji ni lazima kwanza ihakikiwe ubora wake kwa matumizi, jinsi ilivyo tengenezwa, usalama wake na kisha kubandikwa mabandiko ya lishe ili kumsaidia mla

FAIDA ZA MAZIWA YA MAMA KWA MTOTO

Image
FAIDA ZA MAZIWA YA MAMA KWA MTOTO Maziwa ya matiti ni maziwa yanayotolewa na mama ili kumnyonyesha mwanawe. Maziwa hayo hutoa chanzo msingi cha lishe kwa watoto kabla ya wao kupata uwezo wa kula vyakula vingine, yaani watoto wachanga hadi umri kadri wanavyoweza kuendelea kunyonyeshwa.  Kunyonyesha ni tendo la kumpa mtoto maziwa kutoka katika titi la mama moja kwa moja au kumnywesha mtoto maziwa ya mama yakikamuliwa kwa kutumia kikombe.  Maziwa ya mama ndiyo chakula bora kwa mtoto mchanga kuliko maziwa wengine au chakula kingine. Shirika la Afya duniani (WHO) linapendekeza mtoto kunyonyesha maziwa ya mama pekee kwa miezi sita ya kwanza ya maisha, vyakula vizito huanzishwa mnamo umri  huu unapoongezeka,  hatua kwa hatua wakati ishara ya utayari huonekana, kunyonyesha huendelea kupendekezwa kama nyongeza mpaka angalau miaka miwili, au kwa muda mrefu jinsi mama na mtoto watakavyotaka. Maziwa ya mama ni chakula na kinywaji cha kwanza, na cha pekee kwa mtoto tangu anapozaliwa mpa

SIKU YA KUPINGA WATU KUJIUA DUNIANI.

Image
Wanaojiua wote ni wajinga? Kujiua ni kuandamwa na roho mbaya ya mauti? Kujiua ni kujiadhibu tu? Kujiua ni kufanya maamuzi kwa kukurupu.... Kujiua ni kufika mwisho wa kufikiri... Kila mmoja anaongea lake juu ya anachokiona ni sawa pale anaposikia mtu kajiua. Bila kujali fikra zote hizo, ukweli ni kwamba watu wanajiua sana.  Kwa takrimu kwa kila sekunde 40 mtu mmoja hujiua duniani. Ukipiga mahesabu hapo kwa harakaharaka kwa wiki watu 630 hujiua duniani. Chanzo ni nini? Wapo wanaojiua na kuacha ujumbe wa sababu za kwanini wametoa uhai wao, na wapo ambao hujiondoa tu bila kuacha ujumbe wowote juu ya nini kimepelekea maamuzi yake hayo. Wote kwa pamoja huacha simanzi kubwa kwa wapendwa wao. Sababu ya ugumu wa maisha, sababu ya matatizo ya akili, sababu ya magonjwa sugu, sababu ya msongo wa mawazo usiohimilika kama vile aibu baada ya kufanyiwa tendo baya, sababu ya mapenzi, sababu ya ugaidi na kisasi ni sababu maarufu kati ya sababu nyingi zinazopelekea watu kujinyonga

Msingi Wa Lishe Bora katika shule mbalimbali

Image
Mapema leo timu zetu ya Wataalamu wa lishe tulitembelea shule ya msingi Mwembesongo, Bungo na Mchikichini B zilizopo Morogoro mjini. Dhumuni kubwa la matembezi haya ni kutoa elimu na kukumbushana na wanafunzi pamoja na waalimu wao juu ya ulaji bora huku tukilenga zaidi kuhamasisha ulaji wa mboga za majani, samaki na maziwa ambavyo vinafaida lukuki mwilini. Kwa mwanafunzi ni ngumu kula anavyotaka kwa kuwa kula kwake kuna tegemea wazazi, lakini akianzwa kujengwa kiakili juu ya ulaji wa afya pasi na shaka kadri anavyokua mkubwa ataishi ile elimu na kuwa na afya njema kwa kuwa atakuwa anakula vizuri kadri ya mahitaji ya mwili. Wahenga wanasema SAMAKI MKUNJE ANGALI MBICHI akikauka ni ngumu sana kukunjika.  Wanafunzi wa shule zote zilizotembelewa na wataalamu wa Lishe wamekuwa wachangamfu na wasikivu wakati wa upataji wa elimu. Hii imechochea uelewa wao kuwa mzuri na kuzidi kuhamasika na ulaji wa afya.  Tutazidi kutembelea shule nyingine zaidi hapa mjini M